Herb, zarówno miejski, jak i szlachecki czy kościelny, jest znakiem prawnym. Przekazuje on konkretne informacje o swoim właścicielu. Zbudowany jest według ściśle określonych zasad.

Na przestrzeni wieków znaczenie i zadania herbu ulegały przeobrażeniom. Początkowo główną i najbardziej istotną była funkcja prawno-reprezentacyjna. Herb umieszczany w polu pieczęci służył do uwierzytelniania dokumentów, które bez niego nie posiadały mocy prawnej. Pod koniec XV w., wraz ze wzrostem znaczenia podpisu, ta funkcja herbu stopniowo malała, wzrastała natomiast jego rola jako znaku reprezentacyjnego czy własnościowego.

Pieczęć miejska 1370 r.

1 III 1254 r. książę Barnim I lokował Gryfino na prawie miejskim magdeburskim. Możliwe, że już wtedy miasto otrzymało swój herb, znany z nieco późniejszych pieczęci. Przedstawia on czerwonego półgryfa w srebrnym polu, unoszącego się nad czarnym pniem drzewa w pas z obciętymi konarami i korzeniami, pod skrzydłem półgryfa umieszczona jest złota gwiazda pięcio- lub sześcioramienna. Jest to herb bardzo charakterystyczny dla heraldyki zachodniopomorskiej. Głównym elementem godła jest bowiem gryf, legendarne skrzydlate zwierzę o ciele półlwa i półorła, symbolizujące siłę i potęgę. Jako znak panującej na Pomorzu Zachodnim książęcej dynastii Gryfitów, gryf lub jego część był bardzo często spotykanym motywem herbowym w tym regionie.

Herb Gryfina należy do grupy herbów mówiących, czyli obrazujących nazwę miasta. Nawiązuje on do niemieckiej nazwy Greifenhagen, pochodzącej od słów Greif – czyli gryf i Hagen – wcześniejszej formy słowa Hain oznaczającego zagajnik - wyodrębniony obszar leśny. Dość zagadkowym elementem jest gwiazda. Może symbolizować ona siłę i władzę, może też być jedynie dekoracyjnym wypełnieniem pustej przestrzeni pola, może też oznaczać prawa mennicze Gryfina. Taka próba interpretacji wynika prawdopodobnie z faktu, że gwiazda po raz pierwszy pojawiła się na pieczęci z 1339 r., kiedy to miał zostać wystawiony dokument nadający miastu przywilej menniczy, mimo że z niewiadomych powodów nigdy z tego prawa nie skrzystało.

Geneza herbu miejskiego nierozerwalnie łączy się z pieczęcią. Przez pierwsze stulecia jego istnienia granica między herbem, godłem herbowym a wizerunkiem napieczętnym była dość płynna. Wystawcy dokumentów traktowali je niejednokrotnie jako swoistą całość, używając wręcz zamiennie tych nazw, lub stosowali dwa określenia naraz, nadając miastu „pieczęć i herb”.

Wizerunek herbu Gryfina ulegał w przeciągu stuleci pewnym, mniej lub bardziej znaczącym, przekształceniom. Aby najlepiej zilustrować ewolucję godła herbowego, warto zwrócić uwagę na godła niektórych znanych obecnie pieczęci miasta z 1278, 1327 r. oraz 1339 r. Istotną zmianę przynosi pieczęć sekretna (mniejsza) z 1348 r. O pieczęci z 1435 r. wspomina F. Hayn, widniał na niej półgryf bez gwiazdy, nad pniem, z którego z przodu wyrastały gałązki z dwoma listkami i owocem, z tyłu zaś z trzema listkami. Z 1530 i 1531 r. pochodzą dalsze pieczęcie o tym samym godle – w polu umieszczony jest półgryf nad pniem – z gwiazdą i bez gwiazdy.

Widoczna jest znaczna niekonsekwencja w stosowaniu na przemian gryfa i półgryfa. Trudno powiedzieć, dlaczego w części pieczęci zrezygnowano z tradycyjnego wizerunku, umieszczając całą postać zwierzęcia. Mogło to wynikać z niewiedzy lub błędu rytownika, który wykonywał te pieczęcie. Niewykluczone jest, że zasugerował się innymi, podobnymi herbami miejskimi, w których polu występował przeważnie gryf, a nie jego część. Zmiana taka mogłaby być także wywołana chęcią uszlachetnienia swego herbu, podniesienia jego wartości.

Herb Gryfina przyjęty w 2017 r.

Warto zwrócić uwagę na to, iż heraldyka nie jest nauką martwą, a zagadnienie symboliki i wizerunku herbu wciąż budzi zainteresowanie nie tylko władz miast, ale i ich mieszkańców. Ciekawym znakiem żywotności tych kwestii są podejmowane decyzje i ewolucja, która zachodzi w wyglądzie herbów poszczególnych ośrodków.

Tendencja ta widoczna jest także w Gryfinie, gdzie zastosowano nieco inne barwy godła, niż to miało miejsce przed 1945 r. Pień występujący w obecnie używanym godle jest bowiem zielony, a nie czarny. Z punktu widzenia zasad heraldycznych kolor ten jest wprawdzie równie poprawny, jednak zmiana taka jest trudna do uzasadnienia.