mapa strony

Geografia Gminy Gryfino

POŁOŻENIE I OBSZAR
Miasto i gmina Gryfino leżą nad brzegiem rzeki Odra Wschodnia, stanowiącej prawe ramię ujściowe Odry (wpada do Jeziora Dąbie). Gmina znajduje się w zachodniej części województwa zachodniopomorskiego przy zachodniej granicy Rzeczpospolitej Polskiej.
 
 
Od północy i północnego wschodu gmina graniczy z obszarem miasta Szczecina i gminy Stare Czarnowo, od wschodu z gminą Bielice a od południa z gminami Banie i Widuchowa. Na północnym zachodzie sąsiadem gminy Gryfino jest gmina Kołbaskowo. Ogólna powierzchnia gminy Gryfino wynosi 253,67 km kw., z czego użytki rolne stanowią 135,03 km, lasy 53,81 km, wody 13,58 km, tereny komunalne i osiedla 20,55 km a nieużytki 30,7 km. Maksymalna rozciągłość z południa na północ wynosi 23,5 km, a ze wschodu na zachód 17,5 km. Granice gminy ciągną się na długości 111 kilometrów, z czego 24,5 km to linia wodna. Pomimo bezpośredniego położenia przygranicznego granica państwowa to tylko 2 200 metrów.
 
ŚRODOWISKO  PRZYRODNICZE
Gminę Gryfino charakteryzuje duża koncentracja wyróżniających się w skali regionalnej walorów przyrodniczych. Pod względem ukształtowania obszar gminy dzieli się na dwie jednostki fizjograficzne: Dolinę Dolnej Odry i Równinę Wełtyńską. Występują tu obszary o wysokich walorach krajobrazowych dzięki dość urozmaiconej rzeźbie terenu, zróżnicowanej roślinności i interesującym wodom powierzchniowym.
 
 
BUDOWA GEOLOGICZNA

Ukształtowanie podłoża czwartorzędu 
Gmina położona jest w obrębie Niecki Szczecińskiej (Synklinarium Szczecińskie), która wypełniona jest osadami jurajskimi i kredowymi. Obszar gminy zajmuje najdalej na zachód wysunięta część niecki. Na nią przedłuża się antyklina Choszczna, która przechodzi słabo zaznaczając się w synklinę wzdłuż osi Pyrzyce - Gryfino. Miąższość osadów podłoża maleje na południe od Gryfina i tam napotyka się na coraz starsze stratygraficznie piętra kredy - alb, ceramon i turon. Najstarszymi są osady kredowe występujące niekiedy wprost pod czwartorzędem (okolice Pniewa). Przeważają młodsze piętra kredy - koniak, kampon, mastrycht. Najpłycej utwory kredowe występują na terenie Gryfina, gdzie być może były nawet eksploatowane w istniejących tu przed kilkudziesięciu laty kamieniołomach.
W kierunkach północnym, wschodnim i południowym obserwuje się obniżenie powierzchni stropowej kredy w podłożu utworów czwartorzędowych. W kierunkach tych na osadach kredowych zalegają utwory oligoceńskie, później mioceńskie (północno - wschodnia i południowa część regionu). Oligocen wykształcony jest przeważnie w postaci iłów septariowych i piasków glaukonitowych o miąższości 2 - 40 metrów (oligocen dolny). Iły septariowe są utworami kulistymi iłów tłustych. Septarie, będące wytworem wód krążących w iłach są z zewnątrz zwarte, wewnątrz zaś mają liczne szczeliny ułożone promieniście, na których występują kryształy gipsu, niekiedy kalcytu i pirytu. Ił septariowy oznacza maksymalną głębokość Morza Oligoceńskiego. Leżące na ile piaski oznaczają spłycenie tego morza, ustępującego z tego terenu. W piaskach glaukonitowych występują liczne soczewkowate konkrecje fosforanowe.Miocen reprezentowany jest głównie przez osady facji limnicznej burowęglowej.
 
Czwartorzęd
Wśród osadów czwartorzędowych w regionie gryfińskim spotyka się następujące poziomy litograficzno - stratygraficzne, ułożone w kolejności od najstarszych do najmłodszych:
 
Plejstocen
  • glina morenowa starsza - zwałowa, silnie piaszczysta, o miąższości 10 - 20 metrów (okolice Gryfina)
  • piaski i żwiry serii międzymorenowej - warstwy wodonośne o miąższości do 20 metrów
  • glina morenowa młodsza - zwałowa, silnie piaszczysta
  • piaski akumulacji lodowcowej z głazami
  • piaski i żwiry rzeczne tarasów akumulacyjnych
Holocen
  • piaski i muły rzeczne (Międzyodrze)
  • torfy (Międzyodrze, dolina Odry i Tywy)
  • wydmy (Gryfino - Wełtyń, Daleszewo, Wirów - Bartkowo, Krzypnica, Steklno)
 
ZŁOŻA MINERALNE
Pokrywający obszar gminy płaszcz utworów czwartorzędowych wpływa na brak wartościowych surowców mineralnych. Znaczenie gospodarcze posiadają tylko torf, gliny, iły, piaski, żwiry i pospółki oraz wody zmineralizowane. Z surowców dla ceramiki szlachetnej znaczenie mają tylko gliny morenowe młodsze, występujące w rejonie byłej cegielni "Wełtyń". Wśród surowców ilastych spotyka się lekko piaszczyste gliny morenowe, również w okolicy Wełtynia oraz w okolicy Chwarstnicy (Osuch) i Żórawia (Robacznik).
Złoża surowców okruchowych występują w formie wzgórz morenowych i płatów utworów lodowcowych. Wzgórza Radziszewa zawierają piaski średnie i gruboziarniste z zawartością żwiru. Wzgórza Daleszewa, Gryfina i Bartkowa zawierają piaski drobnoziarniste, a wzgórza Starych Brynek pospółki z przewarstwieniami piasku oraz piaski z przewarstwieniami pospółki i gliny. W płatach utworów lodowcowych w Borzymiu, Mielenku i Pastuszce eksploatowano piaski drobno i średnioziarniste, a w Chwarstnicy żwiry z przewarstwieniami piasków i glin piaszczystych. W grupie surowców energetycznych licznie występują pokłady torfów. Wydobywano je na Międzyodrzu, w dolinie Odry między Daleszewem i Gryfinem, w Strzelczewie (las Wełtyński), w Robaczniku (Żórawki), w Wirowie, Wirówku, Szczawnie, Bartkowie, Ciosnej, Śremsku, Steklnie, Krajniku, Mielenku, Chwarstnicy, Borzymiu i w Dołgim.
 
WODA  MINERALNA
Jedynym ujęciem wody mineralnej jest otwór w Pniewie eksploatowany dawniej do produkcji mineralnej wody stołowej i innych napojów. Rejon wydobycia to obszar płytkiego występowania utworów kredowych związany z obecnością w podłożu niecałkowicie rozwiniętych form holotektonicznych (poduszki solne w ciągu Gryfino - Chabowo - Wierzbno - Choszczno). Jest to woda chlorkowo - sodowa, pobierana z głębokości 62,3 - 76,3 m. Jej zasoby pozwalają na eksploatację o wydajności 6 m3/h.         
 
UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI
Obszar gminy Gryfino leży w pasie nizin nadmorskich w części Niziny Szczecińskiej. W jej ukształtowaniu wyróżnić można region wschodni i Dolinę Odry. Ten pierwszy to strefa moreny dennej zlodowacenia bałtyckiego zwana Równiną Wełtyńską. Stanowi ona zachodni kraniec Niziny Pyrzyckiej. Równina jest lekko sfalowana, z licznymi nieregularnymi wzniesieniami o łagodnych stokach i przeciętnej wysokości 30 - 50 metrów nad poziomem morza. Występują tu liczne jeziora rynnowe i niewielka ilość lasów. Północna część gminy zamknięta jest pagórkami morenowymi pochodzenia glacjalno - tektonicznego.
Dolina Odry jest erozyjnie wcięta w osady plejstoceńskie. Rzeka (po regulacji) płynie dwoma ramionami tworząc szerokie na 2 - 3 kilometry Międzyodrze. Większe połacie Doliny zajęte są przez zabagnioną terasę zalewowo - denną (dolinową), wyższe partie stanowią terasę środkową przechodzącą stopniowo w terasę wyższą. Teren urozmaicony jest miejscami przez strome krawędzie dolin Tywy i Pniewy powstałe wskutek erozji i meandrowania tych rzeczek przebijających się przez morenowe wzgórza do Odry. Najwyższym punktem gminy jest wzgórze leżące na zachód od Włodkowic, na granicy gminy - 70 m npm. Najniżej położone są łąki w północnej części Międzyodrza. Podczas gdy poziom Odry wynosi tu 0,1 m npm., to na łąkach tych notuje się depresję sięgającą -0,3 m. Średnia wysokość terenu gminy wynosi około 30 m npm.
 
WODY
Gmina gryfińska odznacza się znacznymi zasobami wodnymi. Są to duże ilości wód gruntowych, dość bogata sieć rzeczna, znaczna ilość jezior, kanałów i rowów. Poziomy wodonośne są zmienne i zależą od stratygrafii podłoża i morfologii terenu. Wody powierzchniowe zajmują ogółem 1357 hektarów, z czego wody płynące stanowią 1003 ha. Podstawowe znaczenie w gminie jako element kształtujący środowisko przyrodnicze ma Odra. Dolna Odra dawniej dzieliła się na szereg meandrujących ramion i odnóg. Częste wylewy zmusiły ludzi do regulacji jej ujścia. Od Widuchowej pozostawiono dwa główne ramiona: Odrę Wschodnią (Regalicę) i Odrę Zachodnią. W granicach gminy Odra Zachodnia nie ma większego znaczenia, długość bowiem całego odcinka w gminie wynosi 5,7 km.
Wielkie znaczenie ma natomiast Regalica (19,2 km w granicach gminy). Jej średni roczny przepływ wynosi około 250 m3/s. Zaopatruje ona w wodę poldery torfowe Międzyodrza, łąki i grunty prawobrzeżne, stanowi czynnik chłodzący w największym zakładzie przemysłowym regionu - elektrowni "Dolna Odra". Duże znaczenie ma również Międzyodrze. Jest to naturalny zbiornik retencyjny dla przyjmowania nadmiaru wód w czasie powodzi i tak zwanej "cofki". Istniejący niegdyś system śluz, kanałów, jazów i przepompowni regulował dopływ wody na Międzyodrze. Zaniechanie gospodarki rolnej /łąki, pastwiska/ przyczyniło się do renaturyzacji tego terenu i stał się on ostoją rzadkich gatunków roślin i zwierząt.
Ważnym elementem krajobrazu gminy są liczne jeziora (około 50). Największym z nich jest Jezioro Wełtyńskie o powierzchni 349 hektarów i głębokości maksymalnej 11,6 m. Wchodzi ono w skład dziesięciu jezior Pojezierza Wełtyńskiego, połączonych w większości Wełtyńską Strugą. Jeziora te, pochodzenia lodowcowego, wykazują zróżnicowanie pod względem wielkości, kształtu i głębokości. Jednak jak wszystkie jeziora moreny dennej są płytkie i szybko zarastające, proces ten wzmagany jest przez antropopresję, czyli oddziaływanie człowieka na środowisko przyrodnicze. Głównie są to zbiorniki typu rynnowego i nieregularnego. Stosunki wodne na terenie gminy ulegają zmianom na skutek zabiegów agrotechnicznych (melioracje). Ważnymi formami przyrodniczymi mającymi wpływ na kształtowanie stosunków wodnych na użytkach rolnych mają zadrzewienia śródpolne i zbiorniki wodne o retencji powierzchniowej.
 
KLIMAT
Pod względem klimatycznym gmina zaliczana jest do szczecińskiej dzielnicy klimatu dziedziny bałtyckiej. Jest to obszar o dość swoistym charakterze, z klimatem należącym do najcieplejszych w Polsce. Średnia temperatura roczna wynosi około 8,5 C. Zima jest krótka, niezbyt mroźna i dżdżysta, trwa ok. 50 dni, a liczba dni mroźnych nie przekracza 20 - 25.
Pokrywa śnieżna utrzymuje się nie dłużej niż 35 dni. Średnia temperatura stycznia wynosi od 0,9 do -1C. Lata są ciepłe, na ogół suche i niezbyt długie - poniżej 100 dni. Liczba dni o temperaturze powyżej 25C dochodzi do 25-30. Średnia temperatura lipca dochodzi do 18-18,1C. W dolinie Odry jest najdłuższy okres wegetacji roślin - ok. 230 dni. Obszar gminy zalicza się do bardziej suchych na niżu polskim. Średni roczny opad w Gryfinie wynosi 515 mm. Najwięcej opadów przypada na miesiące letnie - zwłaszcza lipiec. Najdłuższe okresy bezopadowe przypadają na marzec, maj i październik.
 
GLEBY
Gleby regionu Gryfina są utworami młodymi, powstałymi głównie z materiałów polodowcowych, które przeszły ewolucję od gleb tundrowych, poprzez leśne do współczesnych kształtowanych przez uprawę. Dominują gleby bielicowo - piaskowe wytworzone z piasków luźnych, słabo gliniastych i gliniastych oraz bielice powstałe z utworów pyłowych wodnego pochodzenia. Pierwsza grupa bielic zajęta jest w znacznej mierze przez lasy. Równinę Wełtyńską pokrywają cięższe gleby bielicowe i częściowo gleby brunatne leśne na glinie piaszczystej. W dolinie Odry i basenach pojeziernych występują gleby bagienne powstałe zazwyczaj w wyniku procesów torfotwórczych, a po odwodnieniu torfowisk - procesów murszotwórczych (gleby torfowe, torfowo - murszowe, murszowe).
Gleby pozostają w ścisłym związku z użytkowaniem ziemi. Ma to swój wyraz w określeniu gleb wg klas bonitacyjnych.
 
ROŚLINY I ZWIERZĘTA
Obszar gminy zalicza się do Zachodniopomorskiego Pasa Przejściowego. Ta kraina geobotaniczna, obejmująca m.in. Równinę Wełtyńską i pagórki nadmorskie, reprezentowana jest przez lasy sosnowe i liściaste w dolinach. Obszary leśne znajdują się głównie na wschód i południowy wschód od Gryfina. Ogólna powierzchnia leśna gminy wynosi 5363 ha (21%), w tym lasy państwowe 4874 ha. W ogólnej powierzchni leśnej 72% stanowią drzewostany sosnowe na siedliskach borowych. Występują w nich jednak domieszki gatunków liściastych (dąb, brzoza, buk) o dość bogatym podszyciu. Tereny dolinne porasta głównie brzoza, olcha i jesion. Zbiorowiska trawiaste w postaci łąk i pastwisk zajmują 2550 ha (10,1% powierzchni gminy). Duże obszary łąk występują w pasie Międzyodrza, na prawym brzegu doliny Odry oraz w siedliskach pobagiennych. Charakterystyczne zespoły roślinne wykształciły się na największym w Europie Środkowej torfowisku. Gmina Gryfino charakteryzuje się stosunkowo dużym bogactwem fauny. W kompleksach leśnych spotyka się jelenie, sarny, dziki i daniele, licznie reprezentowane jest także ptactwo, przeważnie wodne i błotne. Dominują tu łabędzie, bociany, kaczki, nurki i perkozy. Często spotyka się żurawie (zwłaszcza w okolicach Borzymia), a koło Mielenka orła bielika. Na polach występują kuropatwy i bażanty. Szczególnym miejscem bytowania zwierząt jest Międzyodrze. Jest to miejsce koncentracji lęgowisk ptaków wodnych i błotnych, które mają tu także swoje legowiska (powyżej 5000 żurawi, powyżej 20 000 gęsi) i pierzowiska. Do rzadkich ptaków, które można tu spotkać należą drapieżniki: orzeł bielik, rybołów, kania ruda, błotniak łąkowy; z ptaków siewkowatych batalion, krwawodziób, brodziec leśny. Poza tym licznie gniazduje tu rybitwa czarna, a w rezerwacie Kurowskie Błota, złożona z 900 par, kolonia czapli. Występuje tu również bardzo rzadki ptak - wodniczka.     

Inne informacje

Kalendarz+ dodaj wydarzenie

Pon
Wt
Śr
Czw
Ptk
Sob
Nd
24
25
26
27
28
1
2
3
4
5
6

Szanowni Państwo!

W związku z wejściem w życie w dniu 25 maja 2018 roku Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO”) informujemy o zasadach przetwarzania Państwa danych osobowych. Kliknięcie przycisku „Przejdź do serwisu” oznacza zgodę na przetwarzanie danych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania serwisu.


Klauzula informacyjna ogólna

W związku z zapisami art. 13 ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO) (Dz.U.UE. z 2016 r., L 119, poz. 1) informujemy, że:

  1. Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest:
    Burmistrz Miasta i Gminy Gryfino
    ul. 1 Maja 16
    74 -100 Gryfino
    telefon: 91 416 20 11
    e-mail: burmistrz@gryfino.pl
  2. Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych:
    telefon: 91 416 20 11
    e-mail: iod@gryfino.pl
  3. Pani/Pana dane osobowe przetwarzane są zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa w celu:
    1. realizacji zadań wynikających z przepisów prawa, a w szczególności ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2017r., poz. 1875 ze zm.) oraz z szeregu ustaw kompetencyjnych (merytorycznych), a także obowiązków i zadań zleconych przez instytucje nadrzędne wobec Gminy;
    2. zawarcia i realizacji umów;
    3. ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej;
    4. wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi;
    5. w pozostałych przypadkach dane osobowe przetwarzane są wyłącznie na podstawie wcześniej udzielonej zgody w zakresie i celu określonym w treści zgody.
  4. W związku z przetwarzaniem danych w celu wskazanym w pkt. 3, dane osobowe mogą być udostępniane innym upoważnionym odbiorcom lub kategoriom odbiorców danych osobowych. Odbiorcami mogą być:
    1. podmioty, które przetwarzają dane osobowe w imieniu administratora na podstawie zawartej z nim umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych;
    2. podmioty upoważnione do odbioru danych osobowych na podstawie odpowiednich przepisów prawa.
  5. Pani/Pana dane osobowe będą przetwarzane przez okres niezbędny do realizacji celu dla jakiego zostały zebrane oraz zgodnie z terminami archiwizacji określonymi przez przepisy prawa powszechnie obowiązującego.
    W przypadku, gdy dane osobowe przetwarzane są na podstawie zgody osoby, której dane dotyczą przetwarzanie odbywa się do czasu wycofania tej zgody.
    W przypadku, gdy dane osobowe przetwarzane są w celu zawarcia i realizacji umowy przetwarzanie odbywa się przez okres niezbędny do realizacji zawartej umowy, a po tym czasie w zakresie wymaganym przez przepisy prawa lub dla zabezpieczenia ewentualnych roszczeń, a w przypadku wyrażenia zgody na przetwarzanie danych po zakończeniu i rozliczeniu umowy, do czasu wycofania tej zgody.
    Ponadto w przypadku umów o dofinansowanie dane osobowe od momentu pozyskania przechowywane są przez okres wynikający z umowy o dofinansowanie zawartej między beneficjentem a określoną instytucją, trwałości danego projektu i konieczności zachowania dokumentacji projektu do celów kontrolnych.
  6. W związku z przetwarzaniem przez administratora danych osobowych przysługuje Pani/Panu:
    1. prawo dostępu do treści danych oraz otrzymywania ich kopii na podstawie  art. 15 RODO;
    2.  prawo do żądania sprostowania danych na podstawie art. 16 RODO,
      w przypadku gdy:
      • dane są nieprawidłowe lub niekompletne;
    3. prawo do żądania usunięcia danych osobowych (tzw. prawo do bycia zapomnianym) na podstawie art. 17 RODO, w przypadku gdy:
      • dane nie są już niezbędne do celów, dla których były zebrane lub w inny sposób przetwarzane,
      • osoba, której dane dotyczą, wniosła sprzeciw wobec przetwarzania danych osobowych,
      • osoba, której dane dotyczą wycofała zgodę na przetwarzanie danych osobowych, która jest podstawą przetwarzania danych i nie ma innej podstawy prawnej przetwarzania danych,
      • dane osobowe przetwarzane są niezgodnie z prawem,
      • dane osobowe muszą być usunięte w celu wywiązania się z obowiązku wynikającego z przepisów prawa;
    4. prawo do żądania ograniczenia przetwarzania danych osobowych na podstawie art. 18 RODO, w przypadku gdy:
      • osoba, której dane dotyczą kwestionuje prawidłowość danych osobowych – na okres pozwalający administratorowi sprawdzić prawidłowość tych danych,
      • przetwarzanie danych jest niezgodne z prawem, a osoba, której dane dotyczą, sprzeciwia się usunięciu danych, żądając w zamian ich ograniczenia,
      • administrator nie potrzebuje już danych dla swoich celów, ale osoba, której dane dotyczą, potrzebuje ich do ustalenia, obrony lub dochodzenia roszczeń,
      • osoba, której dane dotyczą, wniosła sprzeciw wobec przetwarzania danych - do czasu ustalenia czy prawnie uzasadnione podstawy po stronie administratora są nadrzędne wobec podstawy sprzeciwu;
    5. prawo do przenoszenia danych na podstawie art. 20 RODO, w przypadku gdy łącznie spełnione są następujące przesłanki:
      • przetwarzanie danych odbywa się na podstawie umowy zawartej z osobą, której dane dotyczą lub na podstawie zgody wyrażonej przez tą osobę,
      • przetwarzanie odbywa się w sposób zautomatyzowany; 
    6. prawo sprzeciwu wobec przetwarzania danych na podstawie art. 21 RODO, wobec przetwarzania danych osobowych, którego podstawą prawną jest:
      • niezbędność przetwarzania do wykonania zadania realizowanego  w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi bądź
      • niezbędność przetwarzania do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią.

      Z przyczyn związanych z Pani/Pana szczególną sytuacją. W razie wniesienia sprzeciwu, administrator nie może już przetwarzać tych danych osobowych, chyba że wykaże on istnienie ważnych prawnie uzasadnionych podstaw do przetwarzania, nadrzędnych wobec interesów, praw i wolności osoby, której dane dotyczą, lub podstaw do ustalenia, dochodzenia lub obrony roszczeń.
       

  7. W przypadku gdy przetwarzanie danych osobowych odbywa się na podstawie zgody osoby na przetwarzanie danych osobowych (art. 6 ust. 1 lit a RODO), przysługuje Pani/Panu prawo do cofnięcia tej zgody w dowolnym momencie. Cofnięcie to nie ma wpływu na zgodność przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.
  8. Przysługuje Pani/Panu prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego na niezgodne z prawem przetwarzanie Pani/Pana danych osobowych przez administratora.
    Organem właściwym do wniesienia skargi jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
  9. W zależności od sfery, w której przetwarzane są dane osobowe, podanie danych osobowych jest dobrowolne albo jest wymogiem ustawowym lub umownym.
  10. Pani/Pana dane nie będą poddawane zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji, w tym również profilowaniu.
Przejdź do serwisu