PROGRAM 2 (PR-2)
BALTIC BRIDGE

INTERREG II C, jest inicjatywą Wspólnoty Europejskiej w ramach Europejskiego Regionalnego Funduszu Rozwoju, którego celem jest rozwinięcie międzynarodowej współpracy w zakresie planowania przestrzennego oraz rozwoju regionalnego na znacznych obszarach Europy. Inicjatywa, która pomaga w zachowaniu równowagi i której celem jest osiągnięcie zrównoważonego rozwoju, realizowana jest na siedmiu obszarach współpracy zlokalizowanych na kontynencie europejskim. Jednym z nich jest Obszar Morza Bałtyckiego – Baltic Sea Region (BSR).

Projekt BALTIC BRIDGE (Most Bałtycki) - Transregionalne Strukturalne Koncepcje dla Bałtyckiego Subregionu: Berlin, Szczecin i Skania jest projektem w ramach INTERREG II C – BSR. Oficjalnie projekt rozpoczął się na spotkaniu w Prenzlau w dniach 8-9 lipca 1999 r. i będzie trwał do czerwca 2001 roku. Budżet projektu wynosi 761 400 EURO.

Projekt obejmuje region Skanii w południowej części Szwecji, region Pomorza Przedniego w północno – wschodniej i wschodniej części Landu Meklemburgii i Pomorza Przedniego w Republice Federalnej Niemiec, dwa powiaty w Uckermark i Barnim w Landzie Brandenburgii i Land Berlin w Republice Federalnej Niemiec, a także Województwo Zachodniopomorskie.

Celem projektu jest realizacja prac studialnych, raportów eksperckich, studiów wykonalności oraz rozwój współpracy planistycznej pomiędzy uczestnikami projektu na obszarze Euroregionu Pomerania, uwzględniających potrzeby rozwoju przestrzennego i gospodarczego na poszczególnych terenach oraz możliwości transgranicznej współpracy pomiędzy nimi.

Projekt Baltic Bridge służy do przygotowania do realizacji następujących celów w zakresie planowania i rozwoju przestrzennego:

  • stworzenie wspólnych struktur współpracy wewnątrz regionów w powiązaniu z wyzwaniami związanymi ze zmianami ekonomicznymi i planowanym członkostwem Polski w UE;
  • rozwijanie trójnarodowego zarządzania regionalnego;
  • tworzenie i rozbudowa sieci miast;
  • rozwijanie komunikacji i systemów transportowych;
  • wzmacnianie obszarów wiejskich ze słabościami strukturalnymi.

Wyniki powyższych prac staną się w przyszłości podstawą do ubiegania się o subsydia UE w ramach programu INTERREG III, szczególnie w okresie, kiedy Polska będzie członkiem Unii Europejskiej. W ramach tego projektu dla partnerów polskich istnieją możliwości wystąpienia o dodatkowe środki z funduszu PHARE.

Projekt jest koordynowany przez Komitet Sterujący, w którym reprezentantami są wszyscy partnerzy projektu. Do Komitetu Sterującego dołączeni zostali przedstawiciele dwóch innych projektów INTERREG II C–BSR – TransLogis i Via Baltica. Od tego czasu dyskutowane są wspólne tematy łączące Baltic Bridge z obu tymi projektami.

Od września 1999 roku prowadzone są prace grup roboczych powołanych przez Komitet Sterujący w układzie czterech pól merytorycznych, wykonujące określone zadania:

1. pole I – utworzenie strategicznego zarządzania regionalnego:

  • organizowanie trzech spotkań forum planowania z uczestnictwem ekspertów zewnętrznych, które obejmują określone polecenia zwiększenia współpracy w zakresie planowania przestrzennego, propozycje wspólnych strategii, jak również propozycje utworzenia stałych sieci i międzynarodowych struktur współpracy,
  • porównanie celów planowania oraz instrumentów planistycznych na obszarze projektu Baltic Bridge, a także opracowanie studiów funkcjonowania organizacji planistycznych i struktur administracyjnych,
  • porównanie systemów informacji geograficznej /GIS/ użytkowanych przez partnerów projektu Baltic Bridge oraz opracowanie studiów możliwości technicznej współpracy na tym polu, a także rozwinięcie wspólnej terminologii planistycznej,
  • opracowanie studium możliwości i opłacalności budowania i utrzymania indywidualnych sieci oraz ogólna współpraca struktur regionalnego zarządzania i planowania przestrzennego na obszarze projektu Baltic Bridge.

Spotkanie grupy roboczej odbyło się dnia 14.09.1999 r. w Malmö w Szwecji. Zaproponowane zostały dalsze działania w postaci układu trzech wspólnych konferencji specjalistów planistów i zarządzających pod nazwą Forum Planowania. Pierwsze takie Forum odbyło się w kwietniu b.r. gdzie uwzględnione zostały następujące informacje:

  • organizacja planowania i system podejmowania decyzji w poszczególnych regionach (analizy SWOT, możliwości rozwoju),
  • wnioski z projektu Translogis (marzec 2000),
  • tworzenie kompendium planistycznego, polsko – niemiecki słownik terminologii planistycznych,
  • Baltic Manual – przewodnik,
  • analiza innych projektów w ramach INTERREG II C.

Przesłaniem programu powinna być struktura współpracy, a nie poszczególne projekty. Kolejne spotkania Forum Planowania zaplanowano na grudzień 2000r. i kwiecień 2001r. Ich celem jest weryfikacja przeprowadzonych dotychczas prac i określenie dalszego zakresu współpracy w ramach zarządzania regionalnego. W ramach projektu podział środków finansowych przewidziano zgodnie z ustaleniami Komitetu Sterującego w Prenzlau. Po konsultacji z Urzędem Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego strona polska zaakceptowała wstępny rozdział przyznanych środków w tym obszarze prac.

2. pole II – rozwój sieci miast:

  • wymiana informacji w zakresie doświadczeń z organizacją sieci miast z przeprowadzeniem początkowego sympozjum z 21 miastami oraz ekspertami,
  • rozwój istniejącej sieci miast i utworzenie wspólnej tożsamości,
  • oszacowanie sieci i projektów pilotażowych w postaci warsztatów projektowych.

Spotkanie zespołu odbyło się w Szczecinie dnia 8.10.1999 r. a następnie w Schwedt w dniu 26.10.1999 r. na spotkaniu ustalona, że grupa robocza opracowuje zagadnienia związane z rozwojem sieci miast trzech regionów na pograniczu niemiecko-polsko-szwedzkim w celu jednolitego ukształtowania struktur osiedleńczych. Potencjalnymi tematami na kolejne obrady są:

  • rozwój przestrzenny i planowanie na poziomie miejskim (w tym centra miast)
  • komunikacja i infrastruktura
  • lokalne gospodarki i rolnictwo
  • turystyka i kultura
  • marketing regionalny
  • organizacyjne wzory i przebieg współpracy
  • transeuropejskie sieci i ich połączenie z regionem (jak: Bernau-Eberswalde-Angermunde-Schwedt-Prenzlau-Chojna-Gryfino-Szczecin-Goleniów-Wolin-Świnoujście-Malmö-Burlov-Lund-Svedala-Vellinge-Trelleborg-Skurup-Sjobo-Tomelilla-Simrishamn-Ystad; Mukran-Bergen-Stralsund-Ribnitz-Damgarten-Grimmen-Greifswald-Wolgast-Anklam-Ueckermunde-Pasewalk).

Grupa robocza planuje przeprowadzenie kolejnych spotkań w formie jednodniowych warsztatów, na których partnerzy projektu zaplanują uaktywnienie sieci z uwzględnieniem następujących propozycji:

  • Chojna-Gryfino-Szczecin-Świnoujście
  • Gryfino-Szczecin-Stargard Szczeciński-Piła
  • Berlin-Kostrzyn-Gorzów Wlkp.
  • Rugen-Ueckermunde- Police-Szczecin-Gorzów  Wlkp.
  • Wolgast-Świnoujście-Kamień Pom.-Kołobrzeg
  • (Schwerin)-Pasewalk-Police-Goleniów-(Koszalin)
  • stworzenie sieci połączenia Svedala-Skurup-Ystad-Świnoujście-Wolin-Przybiernów-Goleniów-Szczecin-Stare Czarnowo-Pyrzyce-Lipiany(wzdłuż trasy E 65)-lub wzdłuż niemieckich dróg: B 108, B 96 i B 109:Lund-Staffanstorp-Svedala-Trelleborg-Mukran-Stralsund-Greifswald-Anklam-Pasewalk.
  • Połączenie obszarów nadmorskich: Uznam, Rugia (i polskie wybrzeże)
  • Połączenie miast nadmorskich: Molle-Viken-Raa-Skanor/Falsterbo-Smygehamn-Ystad-Simrishamn-Ahus-Międzyzdroje-Dziwnów-Rewal-Ahlbeck-Heringsdorf-Bansin-Gohren-Sellin-Granitz-Binz.
  • Stworzenie sieci miast bliźniaczych na obszarze Baltic Bridge, budowa miast bliźniaczych na istniejących na Pomorzu sieciach. Uwaga mogłaby się skoncentrować na Malmö-Szczecin; Svedala-Goleniów; Staffanstorp-Wolin; Karling-Nowogard; Sjobo-Trzebiatów; Horby-Pyrzyce; Ystad-Świnoujście; Svedala-Bergen (Rugia); Burlov-Anklam; Lund-Greifswald; Trelleborg-Sabnitz; Greifswald-Goleniów.
  • Współpraca w dziedzinie energii, obniżenia zanieczyszczenia środowiska, technologii informacyjnych np. z inną siecią miast uniwersyteckich Kristianstad-Lund-Malmö-Szczecin-Greifswald-Berlin.

Kolejnymi fazami będzie budowa sieci miast oraz ocena sieci i projektów pilotażowych.

3. pole III - komunikacja i systemy transportowe:

  • Omówienie propozycji dotyczących lepszej dostępności komunikacyjnej obszarów wiejskich, zgromadzenie i oszacowanie istniejących materiałów planistycznych i definicji na obszarach, które będą analizowane.
  • Przygotowanie i realizacja międzynarodowych warsztatów planistycznych z ekspertami i przedstawicielami krajów objętych projektem.
  • Zaprezentowanie w raporcie eksperckim intensyfikacji użytkowania śródlądowych dróg wodnych oraz zwykłej współpracy portów.
  • Opracowanie propozycji lepszej dostępności istniejących terminali promowych (obsługa pasażerska).

Spotkanie dotyczące tego pola odbyło się w dniu 2.09.1999 r. w Locknitz w Niemczech.

Celem prac grupy roboczej dotyczących powyższego zagadnienia jest ocena regionalnych i lokalnych koncepcji dotyczących ruchu oraz infrastruktury transportowej, a także rozbudowa propozycji dla rozwoju obszaru Baltic Bridge korzystając z wyników projektu TRANSLOGIS zawierających przykładowe zagadnienia:

  • poprawa połączenia kolejowego Berlin-Angermunde-Tantow-Szczecin
  • poprawa połączenia kolejowego Berlin-Pasewalk-Ducherow-Świnoujście
  • poprawa połączenia kolejowego Pasewalk-Stralsund-Sabnitz włączając linię promową do Skandynawii
  • poprawa połączenia kolejowego Wolgast-Ahlbeck-Świnoujście-Gartz
  • rozbudowa regionalnego portu lotniczego w Eberswalde i Heringsdorf
  • przedłużenie połączenia kolejowego Neubrandenburg-Grambow-Szczecin-Stargard Szczeciński
  • rozbudowa międzynarodowego portu lotniczego Szczecin-Goleniów
  • rozbudowa regionalnego/międzynarodowego portu lotniczego Szczecin Dąbie
  • rozbudowa portów rzecznych w Widuchowej, Osinowie Dolnym, Gryfinie i Kostrzynie
  • modernizacja i przebudowa na autostradę polskiej drogi nr 10 Szczecin-Stargard Szczeciński –Warszawa
  • scenariusz działania dla polskiej autostrady A3 (Szczecin-Lubawka-granica czeska)
  • rozbudowa i tworzenie przejść granicznych
  • rozbudowa połączenia kolejowego Trelleborg-Malmö, Ystad-Malmö
  • zbadanie wykonalności połączenia kolejowego we wschodniej Skanii: Ystad-Tomellila-Kristianstad
  • połączenie portu lotniczego Malmö/Sturup z koleją
  • połączenie portów południowej Skanii z prowincjami: północno-wschodnią i północno-zachodnią.

Tematem do dyskusji będzie również przystosowanie Odry pomiędzy Szczecinem a Schwedt dla żeglugi morskiej. 

4. pole IV – rozwój regionów ze słabościami strukturalnymi:

  • analizowanie obecnej sytuacji na terenach wiejskich na obszarze projektu Baltic Bridge oraz porównanie koncepcji rozwoju.
  • zdefiniowanie modeli, wybór obszarów modelowych oraz decyzja dotycząca zakresu badań i analiz wykonywanych na wybranych obszarach modelowych.
  • aktywizacja potencjału turystycznego poprzez kreowanie sieci turystycznych urządzeń.

Spotkanie zespołu zajmującego się powyższymi zagadnieniami odbyło się 9.09.1999 r. w Szczecinie oraz 6.10.1999 r. w Greifswaldzie w Niemczech. Dotychczas dokonano inwentaryzacji problemów, obecnie należy przejść do fazy diagnozy i budowy projektu łączącego rozwiązania prawne i organizacyjne. W toku rozmów zgodzono się, że turystyka jest dobrym sposobem na aktywizację terenów rolniczych, aczkolwiek nie jedynym.

Analizy istniejących koncepcji dla turystyki to np.:

  • Landkreis Barnim
  • Landkreis Uckermark
  • Region Pomorza Przedniego
  • Region Skanii
  • Wybrzeże bałtyckie regionu szczecińskiego
  • Jeziora regionu szczecińskiego
  • Pojezierze Myśliborskie
  • Strefa buforowa wokół Drawieńskiego Parku Narodowego
  • Małe porty rybackie wokół Zalewu Szczecińskiego i obszarów rolniczych w Kamieniu Pomorskim.

Modelowym regionem dla rozwoju turystyki są miejsca turystycznego zainteresowania województwa zachodniopomorskiego:

  • Wyspy Wolin/Uznam
  • Wybrzeże Zalewu Szczecińskiego
  • Cedyński Park Krajobrazowy
  • Szczeciński Park Krajobrazowy
  • Dwunarodowy Park Unteres Odertal (Dolina Dolnej Odry)
  • Iński Park Krajobrazowy.

Dla potrzeb projektu Baltic Bridge należy dokonać porównawczych badań rozwojowych obszarów turystycznych przez wszystkie strony projektu. Należy określić typy obszarów badanych – modelowe rejony turystyczne. W ramach współpracy na tym polu pomiędzy Gartz, Gryfinem, Widuchową i Kołbaskowem powstało opracowanie pod nazwą - ,,Krótko- i średniookresowe możliwości rozwoju sektora turystycznego”.

Końcowym efektem pracy powinno być sformułowanie trójnarodowej koncepcji turystycznej uwzględniającej zarówno infrastrukturę jak i naturalne oraz kulturalne dziedzictwo.

Budżet projektu zostanie rozdysponowany w ciągu trzech lat: 1999, 2000, 2001. Wszystkie strony zaakceptowały zasadę przeznaczenia połowy przysługujących funduszy – na prace projektowe w roku 2000 i po Ľ na pozostałe lata. Strona polska – nie będąca członkiem UE – powinna pozyskać możliwe dofinansowanie z funduszu PHARE.