7. Turystyka

7.1. Warunki przyrodniczo - krajobrazowe  gminy Gryfino

Gmina Gryfino to gmina o znacznym uprzemysłowieniu, gdzie dominującą rolę odgrywa elektrownia „Dolna Odra” w Nowym Czarnowie, stanowiąca potencjalne zagrożenie dla  środowiska  naturalnego.

Obszary  leśne  znajdujące  się  głównie  na wschód i południowy wschód od Gryfina, zajmujące 20,5% (5 232ha), ogólnej powierzchni gminy to najczęściej drzewostany sosnowe na siedliskach borowych z domieszką gatunków liściastych. Większość lasów to lasy państwowe w zarządzie Nadleśnictwa Gryfino. Kompleksy leśne charakteryzują się dużym bogactwem fauny, reprezentowanym między innymi przez jelenie, sarny, dziki, ptactwo wodne.

Ukształtowanie terenu tworzą: Równina Wełtyńska, która jest falistą, pagórkowatą wysoczyzną z płaskimi równinami, zagłębieniami wypełnionymi torfowiskami i dolinami oraz Dolina Dolnej Odry z charakterystycznymi tarasami erozyjno – akumulacyjnymi.

Gmina Gryfino położona jest w zlewni dolnej Odry, która dzieli się na dwa rozgałęzienia - Odrę Zachodnią i Odrę Wschodnią, płynące w dolinie o szerokości 3 – 4 km, z siecią licznych kanałów tworząc unikatowy obszar zwany MIĘDZYODRZEM.. Całkowitą sieć rzeczną tworzą prawobrzeżne dopływy Odry Wschodniej: TYWA, PNIEWA, STRUMIEŃ WEŁTYŃSKI oraz KRZEKNA i BIELICA – w zlewni jeziora Miedwie.

Na obszarze gminy znajduje się wiele zbiorników wodnych pochodzenia polodowcowego, z których 23 to jeziora mające powierzchnię powyżej 1 ha. Największa liczba jezior występuje w środkowej części Równiny Wełtyńskiej. Większość z nich połączona jest Strumieniem Wełtyńskim. Nieco mniejsza grupa jezior usytuowana jest w Rynnie Borzymskiej. Do największych jezior gminy Gryfino należą:

W szacie roślinnej znaczną powierzchnię stanowią torfowiska, które przede wszystkim wypełniają dolinę Odry. Obszar ten jest chroniony jakoPark Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry.

Charakterystyka jezior położonych terenie gminy Gryf ino

Tabela 1

Lp. Nazwa jeziora
(inna nazwa jeziora) 		Pow.
[ha] 		Rybacki typ jeziora Potencjalna wydajn.
 połowowa kg/ha
1. Wełtyń (Wełtyńskie) 348,7 leszczowe 20
2. Steklno 48,3 sandaczowe 25 – 30
3. Borzymskie 26,7 sandaczowe 15 – 25
4. Prusino Duże (Brudzeń) 19,7 linowo-szczupakowe 15 - 20
5. Krzywienko (Gierland) 19,3 linowo-szczupakowe 15 – 20
6. Trzemeszno 19,2 linowo-szczupakowe 15 – 20
7. Zamkowe 11,9 linowo-szczupakowe 15 – 20
8. Wirów 13,0 leszczowe 15 – 20
9. Chwarstnica (Chwarstnickie) 10,6 linowo-szczupakowe 15 – 20
10. Zamkowe 10,5 linowo- szczupakowe 15 – 20
11. Sobieradz 10,2 linowo-szczupakowe 15 – 20
12. Doru (Zgniły Grzyb, Żelisławiec) 10,0 karasiowe 10 – 15
13. Węgorzyno (Węgorzno) 9,6 sandaczowe 15 – 20
14. Cierń Duży 6,6 karasiowe 10 – 15
15. Prusin Mały 3,8 karasiowe 10 – 15
16 Cierń Mały 2,1 karasiowe 10 – 15

Źródło: „JEZIORA SZCZECIŃSKIE”, J.Filipiak, J.Sadowski, AR w Szczecinie, 1994

7.2. Obszary i obiekty prawnie chronione

Parki podworskie, wiejskie

Parki wiejskie stanowią cenny element krajobrazu gminy, zlokalizowane są w następujących miejscowościach:

Drzenin – posiada wiele cennych starodrzewów (w różnej kondycji)

Wirów – park wraz z pałacem stanowi własność prywatną (niedostępny)

Wysoka Gryfińska – ze starodrzewem (dęby, jesiony, klony, wierzby)

Dębce – występują gat. rodzime i egzotyczne (2 buki czerwonolistne, dęby szypułkowe odmiany stożkowej)

Parki krajobrazowe

Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry – powołany w 1993 r powiększony w 1996 r. Na terenie gminy Gryfino znajduje się 2.307 ha parku. Jest to obszar chroniony, między innymi ze względu na wybitne walory krajobrazowe, bogaty świat zwierząt i roślin. Rozporządzenie Woj. Szcz. Nr 4/93 z dn.1.IV 1993r, Rozporządzenie Woj. Szcz, Nr 3/96 z dn 15.III 1996 r

Szczeciński Park Krajobrazowy wraz z otuliną zajmuje 113 ha na terenie gminy Gryfino.

Park został uznany ze względu na wybitne walory krajobrazowe i zespoły roślinne. Powołany w 1981 r uchwałą nr IX/55/81 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dn. 4 XI 1981r

Użytki ekologiczne

Użytek ekologiczny „Zgniły Grzyb” - pow. 50,25 ha leży w granicach Szczecińskiego Parku Krajobrazowego. Celem ochrony jest ochrona siedlisk wielu chronionych gat. zwierząt. W skład użytku wchodzi jezioro Zgniły Grzyb.

Powołany Uchwałą Rady MiG Gryfino z dn.19.X1995 r

Użytek ekologiczny „Dolina Storczykowa” - pow. 5,96 ha, celem powołania jest ochrona trzcinowiska z bogatą roślinnością przywodną, będącego miejscem bytowania i gniazdowania licznych gat. ptaków wodno – błotnych.

Rozporządzenie Wojewody Szcz. Nr 20/98 z dn. 24.VIII.1998 r

Pomniki przyrody
  • „Krzywy Las” - partia lasu sosnowego z drzewami o łukowato wygiętych pniach k/ Elektrowni Dolna Odra
  • świerk  o obw. 260 cm w m. Żórawki
  • cis pospolity o obw.135 cm w m. Żórawki
  • cis pospolity o obw. 75, 50, 55 cm w m. Żórawki
  • sosna pospolita o obw.374 cm na Wyspie Koźlej ( Jezioro Wełtyń)
Strefa ochronna

Na terenie gminy znajduje się strefa ochronna gniazda orlika krzykliwego na terenie Leśnictwa Binowo - Nadleśnictwo Gryfino.

Lasy ochronne
  • lasy w obrębie Rozdoły
  • lasy w obrębie Gryfina: fragment lasu nad Jeziorami Steklno i Wełtyńskim, na wyspach na Jeziorze Wełtyńskim, lasy w bezpośrednim sąsiedztwie elektrowni
7.3. Środowisko kulturowe
GRYFINO  to jedno z najstarszych miast na Pomorzu Zachodnim. W 1254 r prawa miejskie nadał Barnim I. Wkrótce miasto zostało otoczone murami obronnymi, basztami i głęboką fosą. Położenie handlowe i militarne sprzyjało szybkiemu rozwojowi miasta, Gryfino posiadało prawo wolnego handlu oraz bicia własnych monet. Pomyślny rozwój miasta trwał do pocz. XVI wieku. Rok 1530 rozpoczyna trudny okres, w ciągu jednej nocy miasto spłonęło, odbudowane, wpadło w wir wojny trzydziestoletniej (1618-1648 r). Dzieło zniszczenia dokończyła epidemia, która pochłonęła ok. 30% ludności. Kolejne zniszczenia spowodowała wojna siedmioletnia (1760 r- miasto splądrowały wojska rosyjskie) oraz wielka powódź w 1760 roku. Wiek XIX przyniósł ożywienie gospodarcze miasta, wybudowano wówczas mosty, fabryki, kolej. Najnowsza historia również nie była łaskawa dla tego miasta, w wyniku ciężkich walk pomiędzy cofającymi się wojskami niemieckimi, a napierającymi radzieckimi oraz silnego ostrzału artyleryjskiego miasto zostało zniszczone w 70 %. Po wojnie stopniowo odbudowywano ocalałe obiekty. Niewątpliwy rozwój miasta rozpoczął się w latach 70- tych po wybudowaniu elektrowni „Dolna Odra” Wojny, pożary, powódź zniszczyły wiele zabytków Gryfina. Do czasów współczesnych zachowały się: fragment murów obronnych, Baszta Bańska, kościół z renesansową amboną, domy mieszkalne z 2 poł. XIX w i pocz. XX.  Do elementów wartych zachowania należą kwartały nadodrzańskie. Nieliczną zabudowę kwartałów stanowią neorenesansowe kamienice (2) na narożniku ul. Nadodrzańskiej i Piastów, kamienice przy ul. Kościuszki, budynek magazynowy z 1927 r, młyn z 2 poł. XIX w.

Równie ciekawą historię jak Gryfino mają inne miejscowości leżące na obszarze gminy. We wszystkich prawie zachowały się cenne zabytki architektoniczne, głównie sakralne, często w otoczeniu starodrzewów.

BARTKOWO wydłużona owalnica  wzmiankowana w 1282 roku, gdy margrabia brandenburski przekazał wieś Klasztorowi z Kołbacza. Kościół wczesnogotycki z I poł. XVI w. kamienno-ceglany

 
BORZYM wieś leżąca nad J.Borzym, w dobrym stanie zachował się gotycki kościół

 
CZEPINO wieś mocno zniszczona podczas walk w 1945 r, w tym miejscu został przerwany niemiecki  przyczółek odrzański

 
DALESZEWO wieś powstała po uregulowaniu rzeki, wg. przekazów  ok.1770 r, podczas walk w 1945 r poległa między innymi kobieta- żołnierz kawaler Orderu Chwały - Nina Pawłówna Pietrowa.
Z budynków gospodarczych zachowały się charakterystyczne piwnice

 
CHLEBOWO słowiańska osada, w 1212 r ofiarowana przez księcia Bogusława II cystersom z Kołbacza,
Wieś została wyzwolona 15.03.1945 r między innymi przez jednostki I Armii Wojska Polskiego (1 Samodzielna Brygada Moździeży)

 
CHWARSTNICA stara osada, leżąca w odległości 1,5 km od J.Wełtyń, zachował się zabytkowy kościół, mur otaczający przykościelny cmentarz na, którym rosła morwa zwana ,,Margrabianką”. Związana jest z nią legenda. Wędrujący kupcy zatrzymali się u miejscowego plebana, w zamian za gościnę podarowali mu nasiona egzotycznej rośliny – morwy.
DRZENIN dawny majątek junkierski z pałacem i parkiem w którym rosną stare dęby, lipy, tuja, buki, akacja
GARDNO nazwa miejscowości odpowiada polskiemu ,,GRÓD,, osada ta należała do zakonu cystersów z Kołbacza, zachował się najstarszy w tym rejonie kościółek, odbudowany ze zniszczeń wojennych w 1977 r, obok niego rośnie potężny dąb nazwany „Kasztelanem” (pomnik przyrody). W 1945 r w walkach o wyzwolenie miejscowości brały udział polskie oddziały.
Z dawnego majątku zachowały się zabudowania folwarczne i przyległy park.

 
KRAJNIK  ulicówka założona w 1748 r. przez kolonistów z Pfalz, z murowanym, otynkowanym kościółkiem z tego okresu

 
MIELENKO GRYFIŃSKIE osada przyleśna - punkt wypadowy dla grzybiarzy, z licznymi urozmaiconymi formami terenu i śródleśnymi punktami widokowymi. Kościół późnogotycki z kamienia polnego i nielicznych cegieł z I poł. XVI w. o zarysie prostokąta 27x13m i wys. 8m

 
NOWE CZARNOWO (DOLNA ODRA) dawniej była to osada wypoczynkowa, sanatoryjna. Jej oblicze zmieniło wybudowanie wielkiej elektrowni o nazwie „Dolna Odra” Ciepłe wody zrzutowe elektrowni są wykorzystywane do hodowli ryb. Osobliwością przyrodniczą jest Krzywy Las czyli las sosnowy (ok. 300 sosen). Drzewa te są załamywane tuż przy ziemi rosną w półkole ponownie ku górze przypominając instrumenty muzyczne - liry. Drzewa te prawdopodobnie zasadził w 1932 r. wytwórca sań. W tym celu tak kształtował sosny, aby uzyskać materiał do  budowy płóz.

 
PNIEWO osada otoczona dwiema rzekami : niewielki strumyk Pniewę i rzekę Tywę (szlak kajakowy)

 
RADZISZEWO osada o bardzo starej metryce, znaleziono tutaj popielice z czasów prehistorycznych, w roku 1945 znajdował się  punkt obserwacyjny dowódcy 65 Armii radzieckiej gen. płk. Batowa, z zapisów wiadomo iż była to miejscowość ogrodnicza

 
SOBIERADZ nazwa miejscowości wywodzi się od jej założyciela woja Sobieradza, w 1243 roku nabyli ją zakonnicy z Kołbacza, zachował się zabytkowy kościół, mur otaczający cmentarz przykościelny. Na południe od wsi znajdują się dwa jeziora, które kiedyś tworzyły jeden zbiornik: J.Sobieradzkie Duże i J.Sobieradzkie Małe

 
STARE BRYNKI stara osada pomorska, nazwa jej wywodzi się od słowa „brony” zachowały się ruiny noeromańskiego kościoła

 
STEKLINKO  typowa ulicówka na zboczu doliny i na „Bawarskich Wzgórzach”; na początku wsi stary poewangelicki cmentarz z parkiem

 
STEKLNO letniskowa miejscowość leżąca nad jeziorem Steklno, w czasie II wojny znajdował się obóz pracy dla Polaków, Włochów, Belgów. W 1999 r. otwarto odrestaurowany późnogotycki kościół z XV w.

 
SZCZAWNO przysiółek położony na wschód od Żórawia, nad Tywą - po obu stronach rzeki. Zabudowa ze zlokalizowanymi tu zakładami produkcyjnymi, hurtownią i specjalistycznymi gospodarstwami rolnymi

 
WEŁTYŃ znajdował się tutaj gród obronny z zamkiem. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1212 r. Władcy Pomorza Zachodniego w roku 1283 nadali miejscowości prawa targowe. Wełtyń był miasteczkiem i z tej przyczyny zachował miejski plan zabudowy. Wojny szwedzkie zahamowały rozwój miejscowości.
Z dawnych czasów zachował się kościół z zabytkowym wyposażeniem i mur cmentarny.
Miejscowość leży nad największym jeziorem Wełtyń. Jest to jezioro rynnowe. Na jeziorze znajdują się trzy wyspy: „KOŹLA”, „DZIK”,   „MAŁA”. Jezioro jest ostoją wielu gatunków ptaków między innymi : kormoranów, łabędzi, kaczek, perkozów.

 
WIRÓW niewielka miejscowość , na północny wschód od osady ciągnie się znaczny kompleks leśny, zachował się kościół w stylu neoromańskim i belkowana dzwonniczka

 
WYSOKA GRYFIŃSKA osiedle położone 2 km na wschód od jeziora Krzywienko, 1 km od jeziora Doru oraz 2 km na północ od jeziora Brudzeń, miejscowość rolnicza

 
ŻÓRAWIE rozczłonkowana rolnicza wieś położona wśród lasów i licznych wzniesień. Obecnie teren rozwoju budownictwa jednorodzinnego i usług

Elementy kultury materialnej objęte ochroną konserwatorską (zgodnie z wytycznymi Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków) na terenie miasta i gminy Gryfino:

 Obiekty wpisane do rejestru zabytków

BARTKOWO - kościół p.w. Wniebowzięcia NMP / nr 328 z dn 12.09.1958 r /

 
BORZYM

 

- kościół p.w. MB Królowej Polski z XV wieku w stylu gotyckim , przebudowany w XVII – XVIII w / nr 327 z dn.12.09.1958 r /
CHLEBOWO - odbudowany kościół z XIV wieku – ruina / nr 418 z dn.5.12.1963 r /

 
CHWARSTNICA - kościół p.w. Św. Trójcy z XV w / NR 326 z dn 12.09.1958 r /

 
GARDNO   - kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa, wzniesiony w 1 poł. XIII wieku  / nr 117 z dn. 27.07.1956 r /

 
GRYFINO - teren starego miasta / nr 73 z dn.29.10.1955 r /
- obwarowania miejskie – mury obronne z Bramą Bańską, mury obronne zbudowano na przełomie XIII/XIV i początku XIV w, zachowały się nieliczne tylko fragmenty, Bramę Bańską zbudowano ok.1300 r., a nadbudowę bramy na przełomie XV/XVI w / nr 325 z dn.12.09.1958 r /
- kościół p.w. Narodzenia NMP / nr 97 z dn.15.05.1956 r /
- budynek poczty, ul. Sprzymierzonych 1 / nr 1249 z dn.30.11.1993 r

 
SOBIERADZ – kościół p.w. Niepokalanego Serca NMP z XIII wieku, przebudowany w XIX w /nr 156 z dn 01.08.1956 r /

 
STARE BRYNKI – cmentarz wraz z ruiną kościoła / nr 1106 z dn.01.08.1989 r /

 
STEKLNO – cmentarz wraz z odbudowanym kościołem / nr 1107 z dn.01.08.1989 r /

 
WEŁTYŃ – kościół p.w. Matki Boskiej Różańcowej z XV wieku, posiada bogate wyposażenie: barakowy ołtarz, renesansową kazalnicę, polichromię z XV w / nr 421 z dn.05.12.1963 r /
Obiekty zakwalifikowane do wpisu do rejestru zabytków
CZEPINO – piwnice

 
DALESZEWO – piwnice podziemne charakterystyczne dla tego rejonu

 
DOŁGIE –  kościół

 

GRYFINO – budynek przy ul. Grunwaldzkiej 2
– zespół zabudowań w komponowanym układzie zieleni wraz z małą architekturą przy ul. Chrobrego 48
– budynek biblioteki – ul. Kościelna 24
– plebania , ul. Kościelna 31
– budynek UMiG,ul.1- go Maja16
– szpital ul. Parkowa 5
– zespół budynków szkolnych ul. Sprzymierzonych 2

 
MIELENKO GRYFIŃSKIE – kościół

 

PNIEWO – szachulcowa chałupa i stodoła w zagrodzie nr 30

 
RADZISZEWO – kościół

 
STEKLNO – budynek mieszkalny nr 29

 
WEŁTYŃ – układ przestrzenny wsi,
– Budynek mieszkalny przy ul. Szkolnej nr 4

 
WIRÓW – kościół zbudowany na przełomie XIX/XX wieku w stylu neoromańskim

 
WIRÓWEK – pałac (własność prywatna)

Cmentarze przykościelne w miejscowościach:

  • Bartkowo,
  • Gardno,
  • Krajnik,
  • Mielenko Gryfińskie,
  • Sobieradz,
  • Wirów
  • oraz cmentarz komunalny w Gryfinie

Obiekty ujęte w ewidencji konserwatorskiej

BARTKOWO budynki mieszkalne nr 1,4,7,8,24,27
budynek stodolno – inwentarski nr 11
budynek mieszkalno-sklepowy nr 15
stodoła nr 22

 
BORZYM bud. mieszk. nr 3,5,8,9,11,13,20,23 (z bud. gosp.),25,27,30,31,34,35 (ze stodołą), 45,55,57,63,67,79,81,83
kuźnia (obecnie garaż) nr 10
budynek inwentarski nr 36

 
CHLEBOWO budynki mieszk. nr 5,7,10,11
obora i stodoła pofolwarczna nr 16

 
CHWARSTNICA plebania
dworzec
bud. mieszk. nr 1-4,17,18,26 (ze stodołą i bud. inwent.),32,36,42,44,57,62
bud. inwent. nr 39,64
świetlica nr 46
stodoła nr 51

 
CZEPINO dworzec kolejowy
bud. mieszk. nr 2,4,5,9,21,27,29,31,35 (ze stodołą), 35a,37,40,41,45,53,55, 57, 61,64

 
DALESZEWO dworzec kolejowy z budynkiem gospodarczym (spichlerz), wartownią, nastawnią i sanitariatem
bud. mieszk. nr 3,6,11,13,15/17,21,40,43,45,47,51,55,66,68,70,81,83
szkoła (ob. poczta) nr 2

 
DĘBCE budynek mieszkalny nr 2

 
DOŁGIE gorzelnia z kuźnią i magazynem
budynki mieszk. nr 11 i 12

 
DRZENIN dwie obory pofolwarczne
spichlerz
bud. mieszk. nr 5,7,9,10,14 i dawna szkoła

 
GRYFINO zabudowa przy ulicach
B. Chrobrego nr17,19,33,50,dawny młyn
Grunwaldzka nr 2 (sąd), 11 (apteka)
Kościelna nr 11-13
1-go Maja nr 4,6,8
9- go Maja nr 9-12
Łużycka nr 6,20
Niepodległości nr 18,20
Pomorska stacja pomp
Sprzymierzonych nr 3 (szkoła),7,11
Szczecińska nr 2,13,37 (zesp .budynków masarni),42

 
KRAJNIK Budynki mieszkalne 17,18,22,24,29
Stodoła nr 25

 
KRZYPNICA Budynki mieszk. nr 14,16, (ze stodołą), 18,19
 
ŁUBNICA Budynki mieszkalne nr 3-5,8

 
MIELENKO GRYFIŃSKIE Szkoła /ob. sklep/ nr 36
Bud. mieszk.nr 2,4 (ze stodołą),7,9 (z bud. inwent.),11,12,14-16,20,22,24,32, 33,35,40
Stodoła nr 5

 
NOWE BRYNKI Bud .miesz.nr 3,6 (z piwnicą),7 (z bud. inwent. i stodołą),11,16,18

 
NOWE CZARNOWO Szkoła
Budynki mieszkalne nr 7,14,20

 
PNIEWO Dworzec kolejowy
Budynki mieszk. ul. Gryfińska nr 30 (ze stodołą) 32,33 (ze stodołą)

 
RADZISZEWO Cztery piwnice w pierzei wschodniej
Budynki mieszk. nr 14,17,32,35,36,42,46,56

 
SOBIERADZ Budynki mieszk. nr 1,24,7,9,10,12,17,21,23,27,28,31,34,37,40,45,58,64 (z oborą),68,69
Stodoła nr 23
Magazyn zbożowy i bud. gospodarczy nr 32
Świetlica nr 58

 
SOBIEMYŚL Budynki mieszkalne nr 3,4

 
STARE BRYNKI Budynek mieszkalno – inwentarski z piwnicą nr 2
Budynek mieszkalny nr 9
Budynek mieszkalno-sklepowy nr 11

 
STEKLNO Budynki mieszkalne nr 6,8,10,19,24,31

 
SZCZAWNO Młyn wodny
Budynki mieszkalne nr 15,17

 
ŚREMSKO Budynek mieszkalny nr 1 ze stajnią i oborą

 
WEŁTYŃ ul. Gryfińska – bud. mieszk. nr 12,13,15,21,24,25 (mieszk .inwen.), 26,28,32, 34-36, bud. gospod. nr17
ul. Chrobrego – bud. mieszk. nr 3
ul. Kościelna – budynek mieszkalny nr 2-4,6,8
ul. Łużycka – budynek mieszkalny nr 2
ul. Niepodległości – bud. miesz.nr 2 (ze stodołą),8,11,12,21,22
ul. Szkolna – świetlica nr 1,bud.miesz.nr2,4,6-10

 
WIRÓW Budynki mieszkalne nr 7,8,12,14

 
ŻABNICA ul. Długa – bud. mieszk. nr 3 (ze stodołą),4,6 (ze stodołą)
ul.3-Maja- bud. mieszk. nr 7,10,13
ul. Polna- bud. mieszkalne nr 1,2 (ze stodołą)
ul. Szkolna – świetlica nr 10, bud. mieszk. nr 1,7,8,9,32
ul. Zielona – bud. mieszk. nr 4,9,11,13

 
ŻÓRAWIE Budynki mieszkalne nr 2,8,27

Zabytkowe cmentarze (głównie z XIX w.) zlokalizowane są w następujących miejscowościach:

  • Chlebowo,
  • Chwarstnica,
  • Daleszewo,
  • Krajnik,
  • Krzypnica,
  • Mielenko Gryfińskie,
  • Nowe Brynki,
  • Nowe Czarnowo,
  • Pniewo,
  • Radziszewo,
  • Sobieradz,
  • Stare Brynki,
  • Steklinko,
  • Steklno,
  • Wełtyń,
  • Wirów,
  • Zaborze,
  • Żabnica.
Treny objęte strefą ochrony archeologicznej

Wykopaliska archeologiczne wskazują, iż tereny obecnej gminy zamieszkałe były przez ludy pierwotne już 2 tysiące lat temu. W wielu miejscowościach zachowały się osady, cmentarzyska z różnych epok. Są wiec wykopaliska z epoki kamienia, żelaza, brązu, z okresów kultury łużyckiej, wpływów rzymskich, starożytności, średniowiecza. Wykaz stanowisk archeologicznych (zgodnie z wytycznymi Muzeum Narodowego) zawiera opracowane „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Gryfino”

7.4. Infrastruktura turystyczna
Baza noclegowa

Baza noclegowa na terenie gminy Gryfino

Tabela 2

Lp Baza noclegowa Ilość Miejscowość Całoroczne –C
Sezonowe – S 		Ilość miejsc noclegowych
1. Hotel 1 Gryfino C 183
2. Motel 1 Pniewo C 76
3. Ośrodki wczasowe 2 Gryfino

Wełtyń

C/S

S

120/152

50

4. Pensjonat 1 Czepino C 40
5. Gospodarstwa agroturystyczne 1 Czepino C 24
Baza żywieniowa
  • bary: miasto Gryfino – 2
  • cukiernie: miasto Gryfino – 2
  • kawiarnia: miasto Gryfino – 1
  • jadłodajnia: miasto Gryfino –1
  • pizzeria: miasto Gryfino – 1
  • restauracja: miasto Gryfino – 4, Pniewo –1
  • winiarnia: miasto Gryfino – 1
Baza rekreacyjno – sportowa
  • przystań żeglarska
  • strzelnice – w Gryfinie: w zamkniętym obiekcie MDK, kulowa na ul.Łużyckiej i ul.Słonecznej
  • plaże nad jeziorami Wełtyń, Steklno, Wirów (kąpieliska niestrzeżone)
  • wypożyczalnia sprzętu pływającego w Wełtyniu
  • obiekty sportowe Zespołu Elektrowni „Dolna Odra” - stadion z widownią na 300 miejsc, boiskiem do piłki nożnej, bieżnią lekkoatletyczną, 3 płyty boisk treningowych do piłki nożnej, boisko do piłki ręcznej z widownią, 9 kortów tenisowych (główny z widownią na 1500 miejsc), siłownia z sauną
  • sale gimnastyczne przy szkołach : Szkoła Podstawowa nr 3, Szkoła Podstawowa nr 2, Szkoła Podstawowa nr 1, Zespół Szkół Zawodowych, Liceum Ogólnokształcące, Szkoły Podstawowe w Żabnicy i Radziszewie
  • boiska piłkarskie – LKS „Odrzanka” LEVG Grot Gardno oraz boiska przyszkolne i wiejskie
  • Centrum Wodne „LAGUNA” z basenem 25,0 x 16,6 m, częścią rekreacyjną z zapleczem
  • place do gry w koszykówkę
  • wypożyczalnia kanadyjek (Dyrekcja Parku Krajobrazowego Dolina Dolnej Odry – Gryfino)
Szlaki turystyczne

Szlaki turystyki pieszej

Szlak Nadodrzański (Szlak Wyzwolenia im. Gen. Pawła Batowa) – szlak czerwony

Szlak wiedzie przez tereny podmiejskie Szczecina i dalej prowadzi przez Knieję Bukową, a stamtąd południowym stokiem Wzgórz Bukowych do jeziora i miejscowości Binowo. Następnie przebiega przez wzniesienia Równiny Wełtyńskiej. W gminie Gryfino przebiega przez miejscowości: Nowe Czarnowo - Pniewo – Gryfino -  Stare Brynki - Chlebowo

Szlak Równiny Wełtyńskiej – szlak niebieski

Szlak prowadzi od malowniczego Jeziora Szmaragdowego, przez Wzgórza Bukowe, dolinę ginącego potoku Ponikwa, aż na Równinę Wełtyńską. Przebiega przez miejscowości gminne: Borzymek – Osuch – Chwarstnica – Wełtyń – (Jezioro Zamkowe – Jezioro Krzywienko) – Chlebowo

Szlak Woja Żelisława – szlak zielony

Szlak nosi nazwę założyciela osady Żelisławiec, prowadzi przez Wzgórza Bukowe i Równinę Wełtyńską. Przechodzi przez miejscowości gminne: Wełtyń, Gryfino

Szlak Artyleryjski im.2 Łużyckiej Dywizji Artylerii WP – szlak żółty

Szlak nosi imię jednostki wojskowej, która w marcu 1945 r brała udział w walkach o wyzwolenie prawobrzeżnego Szczecina i stąd bierze swój początek, następnie prowadzi wzdłuż Wełtyńskiego Strumienia do miejscowości gminy: Chlebowo - Radziszewo, aż do malowniczego Jeziora Binowskiego

Szlak Czepiński – szlak czarny

Szlak prowadzi przez Równinę Wełtyńską. Obejmuje miejscowości gminne: Czepino,  Wełtyń, Wirów, Szczawno, Żórawie, Pniewo, Nowe Czarnowo

Trasy rowerowe

Przez gminę Gryfino przechodzą trzy ponadgminne trasy rowerowe (w tym dwie transgraniczne) oraz 4 trasy gminne.

Trasy ponadgminne

Trasa „Dookoła Gór Bukowych”

RADZISZEWO* – CHLEBOWO /5 km/ - WYSOKA GRYFIŃSKA /3 km/- GARDNO /2km/ - ŻELISŁAWIEC /5 km/ - KARTNO /2 km/ - GLINNA / Ogród Dendrologiczny / - STARE CZARNOWO / 4km/ - KOŁBACZ / 5km/ - PŁONIA / 12 km/- SZCZECIN OSIEDLE SŁONECZNE / 6 km/ - ZDROJE / 3 km/- J.Szmaragdowe – RADZISZEWO / 9 km/

Trasy transgraniczne

1) SCHWEDT – KRAJNIK DOLNY /6 km/ - OGNICA /6 km/ - WIDUCHOWA /6 km/ - MARWICE /7 km/ - ŻÓRAWKI /4 km/ - GRYFINO /9 KM/ - RADZISZEWO – SZCZECIN PODJUCHY /9 km/ - USTOWO /6 km/ - SIADŁO DOLNE /5km/ - BARNISŁAW /3km/ - BOBOLIN / 2km /- GRAMBOW / 3 km/

2) MESCHERIN – GRYFINO /3 km/ - Jezioro Wełtyń /4 km/

* Czcionką pogrubioną zaznaczono miejscowości gminy Gryfino

Trasy gminne

Odrzańsko-Bukowa – czerwona (30,6 km)
GRYFINO (CPN ul. Targowa) – ŻABNICA – DALESZEWO – STARE BRYNKI – Puszcza Bukowa – WYSOKA GRYFIŃSKA – GARDNO – WEŁTYŃ – GRYFINO (gimnazjum)

Wełtyńsko-Tywiańska – niebieska (34,15 km)
GRYFINO (gimnazjum) – WEŁTYŃ – CHWARSTNICA – BORZYM – MIELENKO GRYFIŃSKIE – WIRÓW – GRYFINO (gimnazjum) 

Leśna – zielona (29,5 km)
GRYFINO (gimnazjum) – SZCZAWNO – ŻÓRAWIE – BARTKOWO – GAJKI – STEKLINKO – CZARNÓWKO – PACHOLĘTA – KRZYPNICA – KRAJNIK – NOWE CZARNOWO – PNIEWO – GRYFINO ( „Laguna”)

Steklińska – żółta
GRYFINO (gimnazjum) – WIRÓW – BARTKOWO – STEKLNO – STEKLINKO – NOWE CZARNOWO – PNIEWO – GRYFINO („Laguna”, stadion)

Promocja Gminy
  • Plany miasta w 6 węzłowych punktach Gryfina
  • W centrum miasta na ścianach budynków  znajdują się: plan miasta (ul.1 Maja / ul. B. Chrobrego),mapa gminy Gryfino (ul.1 Maja/ ul. B. Chrobrego), mapa powiatu gryfińskiego (ul. Piastów/ B. Chrobrego)
  • na terenie miasta istnieją strzałki kierunkowe do atrakcyjnych miejsc i ważniejszych instytucji
  • na terenie gminy znajdują się utrzymane w dobrym stanie znakowane szlaki turystyczne oraz ścieżka rowerowa z Gryfina do J.Wełtyń
  • na terenie Międzyodrza istnieją tablice informacyjne dotyczące Parku Krajobrazowego Doliny Dolnej Odry
  • uczestnictwo w Targach Turystycznych w Berlinie i Poznaniu, Panorama Firm w Szczecinie
  • wydawnictwa, mapy, foldery np.- „Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry”, „Gryfino”
Instytucje zajmujące się turystyką i krajoznawstwem
  • Biuro Usług Turystycznych IKA, ul. B. Chrobrego 15
  • FUH „SAMPOL” SC Biuro Usług Turystycznych ul. Rapackiego 1w Gryfinie
  • Ośrodek Wypoczynku i Rekreacji ,ul. Sportowa 3, Gryfino
  • Sekcja TURYSTYCZNO – KRAJOBRAZOWA Towarzystwa Miłośników Historii Ziemi Gryfińskiej
  • Pracownia turystyczna Młodzieżowego Domu Kultury, ul. B. Chrobrego 48, Gryfino
  • Dyrekcja Parków Krajobrazowych „Dolina Dolnej Odry” ul. Armii Krajowej 36